Οι ξερικές, σποριασμένες τριφυλλιές πρέπει να ερευνώνται σχολαστικά.
Από τις ανοιξιάτικες αφίξεις και μετά, η παραμονή των ορτυκιών στους κάμπους εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό από την έκταση, το είδος και την κατάσταση των καλλιεργειών. Ιδανικός βιότοπος γι αυτά θα θεωρηθεί εκείνος που θα τους προσφέρει αφθονία τροφής, συνθήκες γρήγορης διαφυγής και κοντινό, ασφαλές καταφύγιο.
Το απόλυτο βασίλειο των ορτυκιών απλώνεται γύρω από τεράστιες, επίπεδες, καμπίσιες εκτάσεις και καταλήγει σε χαμηλά λοφάκια από τα οποία απουσιάζουν τα πέτρινα ξερά εδάφη και η πυκνή δενδροκάλυψη. Πεδινές περιοχές όπου οι πράσινες καλλιέργειες εναλλάσσονται σε είδος και ύψος, είναι ποτιστικές, και ανάμεσά τους παρεμβάλλονται τμήματα με χέρσα, μποστάνια, καλαμιές και φυσικούς φράχτες, αποτελούν τις αγαπημένες τους προτιμήσεις. Όπου ο κάμπος και οι λόφοι διατηρούν μονότονη την χρωματική εικόνα του χέρσου, του θερισμένου και του άνυδρου τοπίου, το ενδιαφέρον των ορτυκιών για εγκατάσταση είναι περιορισμένο. Από τον ερχομό τους τον Απρίλιο Μάιο, ως την αποδημία τους Σεπτέμβρη Οκτώβρη, οι ανάγκες τους για την επιλογή του καταλληλότερου βιότοπου παραμένουν ίδιες.
Κυνήγι τον Γενάρη και μετά από χιονόπτωση.
Αφθονία τροφής, συνθήκες γρήγορης διαφυγής και κοντινό, ασφαλές καταφύγιο είναι τα κυριότερα ζητούμενα. Αν και εδαφόβιο θήραμα, σε σύγκριση με τις μπεκάτσες και τις πέρδικες, τα ορτύκια παρουσιάζουν διαφορετικές συνήθειες με σημαντικότερη από αυτές την σχεδόν μηδενική μετακίνηση από τον τόπο τους. Ταίρι τους με περίπου παρόμοια συμπεριφορά θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η καμπίσια πέρδικα, όμως αυτή ζει κοπαδιαστά. Τα πουλιά σκορπίζονται χωρισμένα σε ζευγάρια, αρκετές φορές και σε “χαρέμια” με τον αρσενικό να εποπτεύει μια περιοχή όπου κλωσούν δύο ίσως και περισσότερες θηλυκές, θα παραμείνουν στον τόπο που γέννησαν ως τον Αύγουστο, συνήθως απομονωμένα. Και το σύνολο των νεαρών ορτυκιών τριγύρω από τον ίδιο χώρο θα παραμείνει, ίσως λίγο μακρύτερα από το σημείο που ήταν η φωλιά τους. Οι μοναδικοί λόγοι για να μετακινηθούν μεγάλοι πληθυσμοί ορτυκιών στην διάρκεια της αναπαραγωγής είναι η δημιουργία απρόβλεπτων συνθηκών από πλημμύρα, φωτιά και σπανιότερα από σφοδρή χαλαζόπτωση.
Η συνήθεια της μοναχικότητας εγκαταλείπεται προς τις αρχές Αυγούστου και με αργούς ρυθμούς ξεκινά η περίοδος της ομαδοποίησης και της μετέπειτα σταδιακής μετακίνησης προς τα νοτιότερα. Και τότε όμως τα πουλιά πάλι θα διατηρήσουν τον δικό τους χώρο, περισσότερο περιορισμένο όμως, αφού τώρα πλέον ενδέχεται στην ίδια περιοχή να βρούμε εγκατεστημένα για λίγο αρκετά πουλιά. Ενώ λοιπόν οι ανάγκες τους παραμένουν πάντα ίδιες, επειδή οι συνθήκες στο τριγύρω καλλιεργητικό περιβάλλον λόγω εποχής διαρκώς μεταβάλλονται, είναι αναγκασμένα να αναπροσαρμόζουν τις συνήθειές τους.
Μέχρι και τον Ιούνιο οι σταριές θα αποτελούν το ιδανικό καταφύγιο, ενώ μετά τον θερισμό τους οι καλαμποκιές, οι βαμβακιές και οι τριφυλλιές είναι οι καλλιέργειες εκείνες που θα τα φιλοξενήσουν με ασφάλεια. Όταν από τα μέσα Οκτώβρη και οι καλαμποκιές δεν θα υπάρχουν, το λογικότερο είναι να έχουν αποδημήσει και τα ορτύκια. Θεωρητικά ισχύει, πρακτικά όμως δεν επαληθεύεται στον βαθμό που θα επιθυμούσαν κάποιοι ορνιθολόγοι-παρατηρητές, αφού ο αριθμός των ορτυκιών που παραμένει τον χειμώνα σε περιοχές της χώρας μας γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος. Το πόσα από αυτά τα πουλιά θα μείνουν σαν ντοπιάρικα στα μέρη μας, θα το καθορίσει ο καιρός του Οκτώβρη, σε κάποιες δε περιπτώσεις και του Νοέμβρη.
28 Σεπτέμβρη. Καιρός και συνθήκες βοήθησαν οι γέννες να συνεχιστούν.
Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε πως δεν έχει μόνο η Ελλάδα το προνόμιο να κρατά ορτύκια και τον χειμώνα. Όσοι έχουν την ευχέρεια να κυνηγούν και γύρω από το Βαλκανικό τόξο, μπορούν να βεβαιώσουν πως ορτύκια μέσα στο καταχείμωνο βρήκαν τόσο σε Σερβία και Σκόπια, όσο και σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Ευρωπαϊκή Τουρκία. Ιδίως σε Σκόπια και Τουρκία οι συναντήσεις μαζί τους σε κατάλληλες περιοχές είναι συχνότατες, αριθμητικά όμως εμφανίζονται πολύ λιγότερα απ' όσα την ίδια περίοδο μένουν στα νότια τμήματα της χώρας μας. Από τις ανοιξιάτικες αφίξεις και μετά η παραμονή των ορτυκιών στους κάμπους εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό από την έκταση, το είδος και την κατάσταση των καλλιεργειών.
Ειδικά η κατάσταση των καλλιεργειών και η εικόνα που εμφανίζουν αυτές στο έδαφος, είναι μια σημαντικότατη λεπτομέρεια με βαρύνουσα σημασία τόσο για τα ορτύκια, όσο και γι αυτούς που τα αναζητούν. Η μέρα τους λοιπόν ξεκινά και τελειώνει ανάμεσα στο ζωντανό πράσινο της βλάστησης και το ξερό ξανθό του χέρσου, του θερισμένου και της καλαμιάς. Για κάποιους λόγους όμως οι περισσότεροι των οποίων έχουν λογική εξήγηση, τα ορτύκια δεν βρίσκονται παντού μέσα στις καμπίσιες εκτάσεις, αλλά τα περισσότερα προτιμούν συγκεκριμένα τμήματά τους. Ας δούμε λοιπόν βήμα βήμα αυτές τις προτιμήσεις, ανάλογα και με την εποχή.