Ίχνη μικρού ζώου σε μαλακό έδαφος.
Το κυνήγι του αγριογούρουνου αποτελεί μια ξεχωριστή κυνηγετική ειδικότητα και οι γουρουνάδες είναι πλήρως εξειδικευμένοι... Έχει ιδιομορφίες, τεχνικές και στρατηγικές που δεν μπορούν να γίνουν κτήμα κανενός, αν δεν υπάρχει η κλίση για αυτό. Είναι κυνήγι κουραστικό, επικίνδυνο και δύσκολο.
Υπάρχουν κυνηγοί που κυνήγησαν αγριογούρουνο λίγες φορές και μετά τα παράτησαν. Υπάρχουν αυτοί που έμειναν στις ομάδες λίγο περισσότερο, όμως βλέποντας τις δυσκολίες εγκατέλειψαν και τέλος υπάρχουν κι άλλοι που οι ίδιες οι παρέες των γουρουνάδων τους απομάκρυναν. Αυτό γίνεται γιατί το κυνήγι αγριόχοιρου απαιτεί πολλά φυσικά και ψυχικά προσόντα που δεν διαθέτουν όλοι. Όμως μέχρι να το καταλάβει κάποιος, θα πρέπει να έχει μπει σε αυτή τη διαδικασία, να έχει ξεπεράσει και τα όριά του, ώστε να νιώσει πως είναι φτιαγμένος για αυτό το κυνήγι.
Είναι όμως και οι κίνδυνοι που το συνοδεύουν πολλοί. Κανένα άλλο θήραμα δεν έχει τόσους νεκρούς λάτρεις, όσο το γουρούνι. Οι κίνδυνοι συνήθως δεν προέρχονται μόνο από το ίδιο όταν είναι πληγωμένο, αλλά από κάποιο απρόσεκτο μέλος της παρέας, που βιαστικά θα πυροβολήσει τον θάμνο που κουνήθηκε. Ο αγριόχοιρος (Sus Scrofa) σαν ενδημικό είδος απαντάται στη χώρα μας από την αρχαιότητα. Μέσα στην Οδύσσεια υπάρχουν μαρτυρίες από τον Όμηρο, για την επικινδυνότητα του θηράματος αυτού από το βαθύ τραύμα που είχε στο πόδι του ο Οδυσσέας, όταν τα κυνηγούσε μαζί με τον παππού του Αυτόλυκο στον Παρνασσό. Άλλη αρχαία αναφορά είναι στον κάπρο του Ερύμανθου και αποτελεί ένα από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή.
Το κυνήγι αυτό πέρα από επικίνδυνο είναι και τελείως διαφορετικό.
Από άποψη μεγέθους έρχεται μετά το ελάφι, φτάνοντας σε κάποιες περιπτώσεις και τα 200 κιλά. Σαν ζώα κατατάσσονται στα παμφάγα. Οι διατροφικές τους προτιμήσεις περιλαμβάνουν ρίζες, βολβούς, πατάτες, καλαμπόκια, κάστανα και βελανίδια, ωστόσο σε περιόδους έλλειψης θα τραφούν και με πτώματα νεκρών ζώων. Ζουν σε κοπάδια εκτός από τα μεγάλα αρσενικά, τους μονιάδες, που προτιμούν την μοναξιά. Αυτοί σμίγουν με τα κοπάδια μόνο για ζευγάρωμα και απομονώνονται πάλι. Βόσκουν το βράδυ και το πρωί επιστρέφουν στις κρυψώνες τους που οι κυνηγοί αποκαλούν κουμάσια. Έχουν ισχυρά ανεπτυγμένη όσφρηση και ακοή. Κυνηγούς και σκυλιά τους αντιλαμβάνονται από μακριά, ωστόσο το κουμάσι θα το αφήσουν μόλις ο κίνδυνος πλησιάσει πολύ. Ενδεχομένως επειδή νιώθουν πολύ δυνατά και βασίζονται στην υπερβολική ταχύτητα που μπορούν να αναπτύξουν.
Τα ίχνη (κόψιμο)
Ο εντοπισμός από τα ίχνη είναι το σπουδαιότερο στην οπτική παρατήρηση του κυνηγού, και στη γλώσσα του γουρουνάδων λέγεται κόψιμο. Οι αναζητήσεις βέβαια γίνονται μόνο σε τόπους που κρατάνε αγριογούρουνα. Οι ιχνηλάτες της ομάδας, πριν ακόμη αποφασιστεί και οργανωθεί το κυνήγι, θα πρέπει να τα έχουν “διαβάσει” προσεχτικά. Δεν φτάνει όμως αυτό, γιατί θα πρέπει και να τα “ερμηνεύσουν” σωστά. Πρέπει να δουν από πιο σημείο έρχονται και που τραβάνε, αν βγαίνουν ή μπαίνουν στο πυκνό, αν είναι μονιάς ή κοπάδι και πόσα “κομμάτια” έχει το κοπάδι. Τα ίχνη βρίσκονται κυρίως στο χώμα, συχνά όμως εντοπίζονται και σε δέντρα. Τα ίχνη στο έδαφος χωρίζονται σε ίχνη διαμονής και ίχνη μετακίνησης. Ένας έμπειρος ιχνηλάτης θα καταλάβει τρία κυρίως πράγματα:
1. Πόσα γουρούνια υπάρχουν εκεί τριγύρω.
2. Πόσο φρέσκα είναι τα ίχνη.
3. Πόσο μέγεθος περίπου έχουν τα ζώα.
Ίχνη πρόσφατου ξυσίματος σε δέντρο που χρησιμοποιούν επί χρόνια.
Σε δέντρα κυρίως όπως οι οξιές, οι καστανιές και τα έλατα παρατηρούνται ξυσίματα του φλοιού. Κατά μία εκδοχή, ξύνονται πάνω στον κορμό επειδή ο φλοιός περιέχει φαρμακευτικές ουσίες που απομακρύνουν από το σώμα τους τα παράσιτα. Μία άλλη άποψη υποστηρίζει ότι έτσι ορίζουν το ζωτικό τους χώρο. Ξεφλουδίζουν τον κορμό με τα δόντια και μετά τρίβουν πάνω του το κάτω μέρος του λαιμού τους ενεργοποιώντας ιδρωτοποιούς αδένες.
Ίχνη διαμονής θα βρεθούν σε χώρους που οι γουρουνάδες ονομάζουν κουμάσια, σκαφταριές και λούτσες. Τα ίχνη που θα βρεθούν μέσα σε κουμάσια ή γιατάκια θα δείξουν πόσο διάστημα έμειναν εκεί τα γουρούνια. Στις σκαφταριές, τα ίχνη θα προέρχονται από την βοσκή των ζώων, που ψάχνοντας ρίζες και βολβούς ανασηκώνουν το χώμα με μουσούδα και χαυλιόδοντες. Η εμπειρία του ιχνηλάτη θα του δείξει από που ήρθαν, πόσα περίπου ήταν και αν γύρισαν πίσω ή συνέχισαν ψάχνοντας τροφή. Οι λούτσες είναι τα μόνα σημεία που δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εμπειρία για να ερμηνευτούν τα ίχνη. Πρόκειται για λάκκους που βαστάνε νερό και τριγύρω υπάρχει άφθονη λάσπη. Τα γουρούνια ειδικά το καλοκαίρι τρελαίνονται να πέφτουν μέσα και να κυλιούνται για δροσιά, διώχνοντας και από πάνω τους τα παράσιτα. Όταν βρεθούν ίχνη σε κάποιο από αυτά τα τρία σημεία διαμονής, σημαίνει πως η περιοχή κρατάει αγριόχοιρους και το κόψιμο θα αποδώσει καρπούς.
Πέλμα ενήλικου αγριόχοιρου που ζύγιζε 133 κιλά.
Ίχνη μετακίνησης αφήνουν τα ζώα στο έδαφος καθώς μετακινούνται. Ο ιχνηλάτης εδώ έχει πολύ δυσκολότερο έργο ιδίως σε περιόδους ξηρασίας. Ιδανικές συνθήκες στο μαλακό χώμα προκύπτουν μετά από βροχή και χιόνι. Χρειάζεται όμως περισσότερη προσοχή στην “ηλικία” του ίχνους, γιατί μετά από βροχή ο ήλιος θα το ξεράνει, διατηρώντας το για μέρες. Το αγριογούρουνο ανήκει στα αρτιοδάκτυλα και τα χνάρια τους μοιάζουν πολύ με των ήμερων. Το κόψιμο είναι από μόνο του μια συναρπαστική υπόθεση. Το να μαντέψει κάποιος τόσα πράγματα από ένα σημάδι στη γη, δείχνει ξεχωριστή ικανότητα. Ουσιαστικά η μισή επιτυχία σε ένα τέτοιο κυνήγι αναγνωρίζεται ως δουλειά του ιχνηλάτη. Ανάμεσά τους υπάρχουν μερικοί που σαγηνεύονται από το μέρος της ιχνηλασίας, χωρίς να έλκονται το ίδιο από την κατοπινή εξέλιξη του κυνηγιού.
Σε πολλές περιοχές της χώρας ακούγονται ακόμη τα ονόματα κάποιων παλαιών ιχνηλατών που έμειναν ζωντανοί θρύλοι. Σήμερα, υπάρχουν ισάξιοι με απίστευτες ικανότητες που αρχίζοντας να λένε τι “διαβάζουν” πάνω στα ίχνη, εντυπωσιάζουν έμπειρους και άπειρους. Μετά το κόψιμο ακολουθεί η λεγόμενη στάμπα. Είναι το τελευταίο σκέλος στο κυνήγι αυτό και προϋποθέτει στρατηγική, συντονισμό, ψυχραιμία και καλή σκόπευση. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως επιτυχώς προκαθορισμένο για την ομάδα, αν ο ιχνηλάτης την έχει κατευθύνει σωστά.